Kadın Erkek Eşitliğinde Bir Arpa Boyu Yol Alınamadı

Dün moral bozucu bir toplantıdaydım. Aslında toplantıya giderken, duyacaklarımın pek iç açıcı olmayacağını tahmin edebiliyordum. Zira AKP’nin 6 yıllık iktidarında her fırsatta kadınlar üzerinden siyaset yapıldığı halde, kadınların toplum içindeki yerinde bir arpa boyu yol alınamadığını, hatta tam tersine kadının evde oturup bol çocuk doğurmasının, hükümet politikası olarak belirlendiğini biliyordum.
Dünkü toplantı, Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği TÜSİAD ve Kadın Girişimciler Derneği KAGİDER tarafından düzenlenmişti.
TÜSİAD 2000 yılında “Eğitimde, çalışma hayatında ve siyasette kadın-erkek eşitliğine doğru yürüyüş” başlıklı bir rapor yayınlamıştı. Bu raporun önemli bir özelliği, her biri kadın hakları savunucusu ve aktivist olan 3 kadın akademisyenimiz Prof. Mine Tan, Prof. Yıldız Ecevit ve Prof. Serpil Sancar tarafından hazırlanmış olmasıydı. KAGİDER, bu rapor sonrasında TÜSİAD içinde filizlenmiş ve 2002’de kurulmuştu.

Geçen yıl 5. doğum gününü kutlayan KAGİDER, TÜSİAD’ın raporunu güncelleyerek, kadın hakları konusunda son 5 yılda nasıl bir gelişme kaydedildiğini görmek istemişti. Ancak aynı akademisyenler tarafından yapılan bu güncelleme çalışması, TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ’ın deyişiyle maalesef, “ülkemizde kadın-erkek eşitliğinde alarm zillerinin çaldığını” ortaya koyuyor.
Rapordan birkaç rakam aktaracak olursam:
- 15-49 yaş arası herhangi bir eğitim almamış kadın oranı, 2 rapor arası dönemde % 16.7’den % 21.8’e yükseldi.
- 2006-07’de ilköğretim çağı nüfusunda olup da ilköğretime devam etmeyen 1 milyon 111 bin çocuğun 667 bini kız.
- Kentlerde kadın istihdamı % 19’a geriledi.
- İlk raporda karşılaştırmalara başlangıç yılı olarak alınan 1988’de % 34.3 olan kadınların işgücü piyasasına katılma oranı, 2006’da % 24.9’a düştü.
- 1988’de % 31 olan kadınların istihdam oranı, 2006’da % 22’ye geriledi.
- Kadın öğretmen çok, ama eğitimin yönetim kademelerinde erkeklerin egemenliği artıyor.

“Bir rapor kâğıt üzerinde kalmazsa anlam kazanır” diyen KAGİDER Başkanı Gülseren Onanç, rapora “anlam kazandırmaya” kararlı görünüyor.
Onanç’ın da dikkat çektiği gibi 2 rapor arasındaki dönemde Türkiye’de kadın erkek eşitliğini sağlamaya yönelik önemli yasal düzenlemeler yapıldı; ‘cinsler arasındaki eşitlik’, temel bir norm olarak yeni hukuksal düzenlemelerde yer aldı. Ama gündelik hayatımızda 6 yılda bir arpa boyu yol gidemediğimiz de ortada.
KAGİDER’in, bir sonraki güncelleme çalışmasında benzeri üzücü bir tabloyla karşılaşılmaması için iddialı talepleri var:
“- Kadın politikalarının devlet politikası haline getirilmesi için bir seferberlik ilan edilmesini talep ediyoruz.
- Kadınlar için olduğu kadar erkekler için de cinsiyetçi stratejiler geliştirilmesi gerektiğine inanıyoruz.
- Avrupa Birliği için kadın eş başmüzakereci istiyoruz.”
KAGİDER’in bu raporu İngilizceye çevrilerek Avrupa Birliği’nin ilgili birimlerine gönderecek olması, AKP hükümetini toplumda cinsiyet eşitliğine yönelik önlemler almaya da zorlayacak. Zira kadın erkek eşitliği yönünde gelişme yoksa, AB’nin kapısından içeri giriş olmadığını, hükümet yetkilileri de gayet iyi biliyor.

Yazı: Meral Tamer